Vergipsing

De witgrijze waas op je gevel is een zoutachtige afzetting die meteen, enkele maanden of zelfs jaren na het metselwerk op je muur verschijnt. Deze uitbloeiingen bestaan voornamelijk uit gips. Vandaar ook het synoniem ‘vergipsing’.

Snelle en late uitbloeiingen

Er bestaan twee soorten: de snelle en late uitbloeiingen. De eerste soort verschijnt quasi meteen na de uitvoering van het metselwerk. Ze zijn makkelijk oplosbaar en verdwijnen geleidelijk aan door de regen.

De late verschijnen pas na enkele maanden tot zelfs jaren na het metselwerk. Ze bestaan uit gipskristallen en vormen een dunne witgrijze laag op je geveloppervlak. Ze lossen niet op in water en zijn moeilijk te verwijderen. Geleidelijk aan springen ze sterker in het oog.

Opgelet: Metsel niet als het regent en dek vers metselwerk altijd af om snelle uitbloeiingen te beperken.

Gevels naar het westen en zuidwesten gericht

De waas komt voornamelijk voor op de delen van het metselwerk die aan de regen en zon blootgesteld worden. Gevels die naar het westen en zuidwesten georiënteerd zijn. Bescherm ze tegen weersinvloeden door hier bijvoorbeeld grotere dakoversteken te voorzien.

De boosdoener? Baksteen of mortel

Gipsuitbloeiingen ontstaan door wateroplosbare zouten in het bouwvocht. Na de metselwerken trekken beide stoffen naar het oppervlak. Het water verdampt en het zout blijft achter en vormt een grijze waas.

De mortel en soort baksteen spelen hierbij een grote rol. In beide materies kan gips voorkomen die aan het oppervlak kristalliseert:

• Mortel: Bij mortel worden er vaak hulpstoffen toegevoegd, zoals gips. Deze hebben een grote impact op het kristallisatieproces. Hierdoor zetten de uitbloeiingen zich makkelijker af op het oppervlak van het metselwerk.
• Baksteen: Bakstenen kunnen ongehydrateerd gips bevatten dat langzaam naar het oppervlak trekt. Hoeveel gips tevoorschijn komt en hoe snel dit gebeurt, is afhankelijk van de porositeit en poriënstructuur van de baksteen. Bij eentje met een lage initiële waterabsorptieklasse verloopt het transport doorheen de baksteen moeilijker dan bij een handvormbaksteen met een normale initiële waterabsorptie.

Reinigingsmethodes

Gaat de witte uitbloei niet vanzelf weg? Om de juiste reinigingsmethode te kiezen, bepaal je eerst of ze enkel uit gips bestaan of dat er ook nog andere types aanwezig zijn. Voor je een bepaalde techniek toepast, voer je best een oriënterende proef uit om de invloed van de behandeling te testen.

Bestaat de uitbloei enkel uit gips? Verwijder dan eerst zoveel mogelijk gips met een harde borstel. Als dit niet voldoende helpt, kan je kiezen voor een mechanische of chemische reiniging. Een mechanische behandeling is enkel mogelijk bij een in de massa gekleurde baksteen. Is dit niet het geval, dan kies je voor een chemische reiniging. Hierbij heb je de keuze tussen een alkalische of zure oplossing.

Zijn er nog andere types aanwezig? Reinig dan met een zure oplossing, gevolgd door een alkalische oplossing of omgekeerd.

Houd rekening met deze tips:

• Voor en na de reiniging: bevochtig het metselwerk voldoende zodat het product niet diep kan indringen.
• Voor de reiniging: scherm alle gevoelige elementen af zoals verf en dorpels en tref zelf de nodige veiligheidsmaatregels.
• Na de reiniging: voer eventueel een waterwerende oppervlaktebehandeling uit. Zo wordt het metselwerk minder snel vochtig en beperk je het risico op nieuwe uitbloeiingen.